H Εναλλακτική / Ολιστική ιατρική χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια να ασχολείται με τον άνθρωπο ως “Ολον”, δηλαδή να εξετάζει τα θέματα της υγείας του σε όλα τα επίπεδα – σωματικό, διανοητικό, συναισθηματικό, κοινωνικό, πνευματικό και εκείνο της σχέσης του με το περιβάλλον.
Στην wikipedia περιγράφεται ως εξής:
Ο όρος εναλλακτική ιατρική χρησιμοποιείται για να περιγράψει θεραπευτικές πρακτικές που φέρονται να έχουν τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα με την ιατρική αλλά δεν έχουν αποδειχτεί μέσω της επιστημονικής μεθόδου, δεν έχουν αποδειχθεί ή δεν μπορούν να αποδειχθούν από τη φύση τους. Οι πρακτικές που καλύπτονται από τον όρο δεν είναι σαφώς καθορισμένες και συχνά δεν καθορίζονται με συνέπεια στη βιβλιογραφία.[1] Σύμφωνα με το Αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής (National Center of Complementary and Alternative Medicine, NCCAM), ο όρος περιλαμβάνει διάφορα είδη ιατρικών πρακτικών που δεν θεωρούνται τμήμα της σύγχρονης συμβατικής ιατρικής[2].
Συμβατικά, κύριες πρακτικές που περιγράφονται με τον όρο είναι η ομοιοπαθητική, η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, η ιριδολογία, η ρεφλεξολογία, η αγιουρβεδική ιατρική, η χειροπρακτική, το ρέικι, η Ενεργονοητική[3], η παραψυχολογία και η βοτανοθεραπεία.
Η πλειονότητα των εναλλακτικών ιατρικών πρακτικών χαρακτηρίζονται ως ολιστικές, προσεγγίζοντας τα φυσικά, πνευματικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Η συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική περιλαμβάνει πρακτικές οι οποίες έχουν συχνά πνευματική, μεταφυσική ή θρησκευτική βάση, μη αποδεδειγμένες ή ελεγμένες πρακτικές ή γνώσεις, οι οποίες δεν προέρχονται από την παραδοσιακή ευρωπαϊκή ιατρική, ή άλλες εναλλακτικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Εναλλακτική Ιατρική Βελονισμός
Προέλευση του βελονισμού
Ο βελονισμός είναι τομέας της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής . έχει ιστορία χιλιετιών και προέρχεται από την αρχαία Κίνα. Με το βελονισμό επιτυγχάνεται με φυσικά μέσα η πρόληψη και η θεραπεία παθολογικών καταστάσεων.
Η ακριβής έναρξη της εφαρμογής του βελονισμού είναι δύσκολο να καθοριστεί καθώς η ιστορία τους χάνετε μέσα στο χρόνο. Ωστόσο αντλώντας στοιχεία από την αρχαία βιβλιογραφία και τα ιστορικά ευρήματα, μπορούμε να επιχειρήσουμε μια κατά προσέγγιση εκτίμηση.
Στο αρχαίο βιβλίο ιστορίας ‘’ Σι Τζι’’ , το οποίο δημοσιεύτηκε μεταξύ 140-88 π.χ. αναφέρεται ότι ο βελονισμός ήταν ευρύτερα γνωστός την περίοδο των εμπολέμων κρατών, 2500 χρονιά πριν. Τότε έζησε ο ιατρός Κινέζικης ιατρικής Μπιάν Τσούε που έμεινε στην ιστορία συν τοις άλλης , διότι κατάφερε χρησιμοποιώντας βελονισμό να θεραπεύσει ασθενή που βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση. Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια υπήρξα πολλοί ιατροί βελονιστές της εποχής και ο βελονισμός ολοένα και εξελισσόταν, ώσπου το 1822 απαγορευτικέ. Μετά την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας επανήλθε στο προσκήνιο. Ιδρυθήκαν κολλέγια και νοσοκομεία που περιλαμβάνουν τμήματα και ινστιτούτα βελονισμού. Πλέον γίνονται οργανωμένες θεραπείες, αλλά και μελέτες σε πανεπιστήμια και ινστιτούτα.
Παραδοσιακή θεωρία
Το ανθρώπινο σώμα είναι ένα πολύπλοκο σύστημα αποτελούμενο από διαφορετικά τμήματα, που σύμφωνα με την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική επικοινωνούν και συνδέονται μεταξύ τους μέσω του συστήματος τον μεσημβρινών. Οι μεσημβρινοί είναι στην ουσία ‘’ κανάλια’’ ροής του ΄΄τσι’’ όπου συνδέουν την εξωτερική πλευρά του σώματος μας με τα εσωτερικά όργανά . Στην κύρια πορεία των μεσημβρινών υπάρχουν σημεία κλειδιά τα οποία ονομάζονται σημεία βελονισμού. Τα σημεία αυτά δεν είναι απομονωμένα στο δέρμα αλλά συνδέονται με τα όργανα μέσω τον μεσημβρινών. Η ενεργοποίηση των σημείων βελονισμού επιτυγχάνει , μέσω της ρύθμισης της οργανικής λειτουργίας και τις προώθησης του τσι και του αίματος διαμέσου του συστήματος των μεσημβρινών, τη θεραπεία νοσημάτων αλλά και τη βελτίωση της σωματικής αντίστασης ενάντια στις παθολογικές καταστάσεις.
Μεσημβρινοί
Υπάρχουν 12 κύριοι μεσημβρινοί και 8 παράδοξοι μεσημβρινοί που συμπληρώνουν τους κύριους.
Οι 12 κύριοι είναι συμμετρικά κατανεμημένοι σε κάθε πλευρά του σώματος και αποτελούνται από 6 στο άνω άκρο ( 3 γιν και 3 γιανγκ) και 6 στο κάτω άκρο (3 γιν και 3 γιανγκ).
Εξέλιξη της θεωρίας των μεσημβρινών
Η θεωρία των μεσημβρινών εξελίχθηκε από γνώσεις που περιγράφονται παρακάτω, με τις οποίες έχοντας ως εργαλείο , οι θεραπευτές της ΠΚΙ σταδιακά οδηγήθηκαν στη θεωρία των μεσημβρινών:
- Βασικές γνώσεις ανατομίας , διάγνωση μέσω του σφυγμού και τεχνικές αποβολής αίματος.
- Παρατήρηση της ιδιαίτερης αίσθησης κατά μήκος των μεσημβρινών , ως αποτέλεσμα του βελονισμού.
- Λειτουργίες των σημείων βελονισμού
5 στοιχεία –φάσεις
Η θεωρία των 5 στοιχείων ή φάσεων , όπως και αυτή του γιν και του γιάνγκ, έχει τις ρίζες της στην αρχαία Κινέζικη φιλοσοφία και δεν δημιουργήθηκε αρχικά για την ΠΚΙ , αλλά χρησιμοποιήθηκε από αυτήν.
Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, ο φυσικός κόσμος μπορεί να διαιρεθεί σε 5 κατηγορίες ή στοιχεία . τα στοιχεία αυτά είναι:
- το ξύλο,
- η φωτιά,
- η γη ,
- το μέταλλο και
- το νερό
Τ5α 5 στοιχεία είναι σε συνεχή κίνηση , εναλλαγή και μεταξύ τους προωθούνται ή αναστέλλονται. Το στοιχείο του ξύλου χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη ανάπτυξη και την εξωτερίκευση. Της φωτιάς από τη ζέστη και την πλήρη εξέλιξη. Το στοιχείο της γης χαρακτηρίζεται από την κατακράτηση και την παραγωγή. Αυτό του μετάλλου από τη σταθερότητα και την ηρεμία, ενώ τέλος του νερού χαρακτηρίζεται από την απόλυτη ηρεμία και την καθοδική κίνηση.
Τσι και αίμα
Το τσί μέσα από την αέναη κίνηση του δημιουργεί ζωή και παράγει καθετί στο σύμπαν. Είναι δραστήριο και σε συνεχή κίνηση. Το τσι είναι η βασικότερή συστατική ουσία του οργανισμού που δημιουργεί και διατηρεί τις ζωτικές του λειτουργίες. Όλες οι ουσίες στο ανθρώπινο σώμα μετατρέπονται και κινούνται από τη συνεχή εναλλαγή και κίνηση του τσι. Στη θεωρία των μεσημβρινών αναφέρεται πως το τσι ρέει μέσα στους μεσημβρινούς και ότι με την εισαγωγή της βελόνας γίνεται άφιξη του τσι στο σημείο του βελονισμού.
Το αίμα κυκλοφορεί μέσα στα αγγεία και αποτελείται από τροφικό τσι και υγρά του σώματος. Βασική λειτουργεία του αίματος είναι η θρέψη και ύγρανσή του σώματος. Το αίμα μεταφέρει χρήσιμά και άχρηστα συστατικά του μεταβολισμού προς και από τα όργανα.
Το τσι και το αίμα έχουν αδιάρρηκτη σχέση.
Σημεία βελονισμού
‘’Σημεία’’, είναι ειδικές περιοχές όπου το ΄΄τσι΄΄ και το αίμα των μεσημβρινών και τον εσωτερικών οργάνων μεταφέρεται και επικοινωνεί με την επιφάνεια του σώματος.
Υπάρχουν 361 σημεία, 52 μονών και 309 αμφοτερόπλευρων σημείων, τα οποία κατανέμονται κατά μήκος των 12 κυρίων και τον παράδοξων.
Υπάρχουν κάποια έξτρα σημεία βελονισμού που δεν συμπεριλαμβάνονται στους κύριους ή παράδοξους μεσημβρινούς, αλλά τους συμπληρώνουν.
Υπάρχουν τα σημεία άσι , όπου είναι ευαίσθητες και επώδυνες περιοχές στο σώμα του ασθενή, όπου δεν αντιστοιχούν απαραίτητα στους γνωστούς μεσημβρινούς. Αυτά τα ΄΄ευαίσθητα σημεία΄΄ δεν έχουν όνομα αλλά ούτε και ακριβή θέση. Συχνά σχετίζονται με κάποιο σύνδρομο πόνου.
Υπάρχουν ακόμα τα σημεία ώτος, που κατανέμονται έξω από το αυτί και οι αντανακλαστικές περιοχές όπως το δέρμα του κρανίου, οι περιοχές του καρπού και της ποδοκνημικής άρθρωσης.
Δράση του βελονισμού
Οι δράσης του βελονισμού είναι 3:
- Αναλγητική δράση: στηρίζεται στην παραγωγή οποιοειδών όπως ενδρορφίνες , εγκεφαλίνες και δυνορφίνες. Ακόμα και σε νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη, νορεπιφρίνη και το GABA.
- Ανοσολογική δράση: επιτυγχάνει φυσική και επίκτητη ανοσία. Μειώνει ακόμα και τις φλεγμονές , ερεθίζοντας τον μυελό τον επινεφριδίων , εκκρίνονται κατεχολαμίνες , οι οποίες επηρεάζουν τη φλεγμονώδη αντίδραση.
- Ρυθμιστική δράση: έχει θετική ρυθμιστική δράση στη λειτουργία των οργάνων και τον συστημάτων τους , αποκαθιστώντας τη λειτουργία τους και προωθώντας την αποκατάσταση τους.
Βιβλιογραφια
- Complementary and Alternative Medicine in the United States, Institute of Medicine (U.S.). Committee on the Use of Complementary and Alternative Medicine by the American Public, National Aceademies Press, 2005, σ. 17
- ↑ “What Is CAM?” Αρχειοθετήθηκε 2015-01-04 στο Wayback Machine., NCCAM, National Institutes of Health.
- ↑ «Η Ενεργονοητική – Energymental». Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2022.